Taal – Achtergrond
Taal is de basis van hoe mensen zich door het leven begeven. Taal is expressie. Via taal geven mensen uitdrukking aan wie ze zijn, wat ze ervaren en wat ze willen. Soms weten mensen niet hoe ze zich kunnen uiten. Wij helpen onze cliënten om hiermee gericht aan de slag te gaan en hierin verbeteringen te realiseren. Wij helpen mensen letterlijk om zich te laten horen.
Adem en stem – Achtergrond
Via de adem en de stem geven mensen lading aan de taal die ze gebruiken en brengen ze nuances aan door te variëren in volume en stemmelodie. Mensen met stemproblemen kunnen zich ernstig beperkt voelen, waardoor ze niet kunnen participeren in de samenleving. Ze kunnen bijvoorbeeld hun werk niet doen door een stemstoornis of hebben moeite met hun geliefde hobby zingen.
Wij leren cliënten hoe ze hun adem en stem zo gezond mogelijk en met de juiste expressie kunnen gebruiken, zowel bij spreken als zingen. Ook onder omstandigheden die niet altijd eenvoudig zijn, zoals roepen op de markt, of iets bestellen in een café. En we helpen wanneer er specifieke ademhalings- of stemklachten zijn. Zo kunnen mensen in hun eigen situatie of beroep weer beter functioneren.
Samenwerking met een huisarts, k.n.o.-arts of andere medisch specialist die betrokken is bij stemonderzoek en –behandeling is essentieel voor het logopedisch behandelen van stemproblemen: voor we beginnen moet duidelijk zijn of er een medische oorzaak is voor het stemprobleem van de cliënt.
Spraak – Achtergrond
Vloeiende uitspraak
Door een goede (vloeiende) uitspraak kunnen mensen een boodschap helder en met het juiste gevoel overbrengen. Wanneer de uitspraak minder goed is, komt een boodschap slechts gedeeltelijk of soms helemaal niet over. Dit werkt frustrerend, zowel voor de spreker als voor de toehoorder(s). Er valt vaak een hoop aan te doen. Door gerichte oefeningen en door cliënten te leren goed naar zichzelf te luisteren zijn er op het gebied van (uit)spraak flinke vorderingen te maken.
Gehoor – Achtergrond
Een mondelinge boodschap heeft geen waarde als hij niet wordt gehoord.
Slechthorenden en doven weten hoe problematisch het kan zijn als dingen je ontgaan omdat je gehoor het af laat weten. Gehoorsverbeterende maatregelen doen een hoop om er toch weer bij te horen. Maar die zijn niet altijd genoeg, want ondanks succesvolle operaties en aangepaste hoorapparatuur kunnen er blijvende problemen zijn met het verstaan van spraak. Dan kan logopedie helpen het resterende gehoor zo optimaal mogelijk te trainen zodat communicatie weer mogelijk is. Gehoortraining kan uitkomst bieden bij mensen van alle leeftijden. Ook mensen met een C.I. (cochleair implantaat) kunnen oefenen met hun ‘nieuwe gehoor’, want het is geen vanzelfsprekendheid dat je met een C.I. opeens alles zou kunnen horen en verstaan.
Soms wordt een boodschap niet goed gehoord doordat er iets misgaat met de zogenaamde auditieve verwerking: de gehoorde klanken, woorden en zinnen worden anders waargenomen. Hierdoor kan miscommunicatie ontstaan. Ook de eigen uitspraak kan veranderen doordat de waarneming ervan anders is (een stoornis ‘in de auditieve controle’). Het gehoor valt tot op zekere hoogte goed te trainen. Met gerichte gehoortrainingen helpen wij mensen om klanken te onderscheiden in woorden en zinnen, zodat uitingen van de gesprekspartner weer verstaan kunnen worden. Het gehoor kan ook worden getraind om de uitspraak te kunnen verbeteren. Bij schoolgaande kinderen is goed luisteren fundamenteel bij het leren lezen en schrijven. Het zogenaamde ‘fonemisch bewustzijn’ moet aanwezig zijn om in groep drie alles bij te kunnen houden bij het verwerven van de lees- en schrijfvaardigheden. Vaak is al in groep twee en zelfs in groep één duidelijk dat het raadzaam is te oefenen met luisteren. Hierbij kan logopedie een grote steun zijn.
Slikken – Achtergrond
Slikklachten komen voor bij jong en oud. Er zijn trajecten voor mensen bij wie het functioneren van de spieren in en rond de mond gezorgd heeft voor een afwijkende gebitsstand. Te denken valt bijvoorbeeld aan een verkeerde manier van slikken met een foutieve tongligging, afwijkende mondgewoontes, zoals duimzuigen; zelfs de hele lichaamshouding speelt hierbij een rol. Deze slikklachten worden gesignaleerd door de orthodontist, door mij als logopedist, door de cliënt zelf of door anderen zoals de juf. Door er wat aan te doen kunnen vaak verbluffende resultaten behaald worden. Zo kan een open beet verdwijnen door OMFT (oromyofunctionele therapie) en het dragen van ‘trainers’ (bitjes van siliconen) en/of een beugel.
Er zijn ook slikklachten die voor komen bij mensen op hogere leeftijd. Deze mensen verslikken zich doordat de keelspieren niet of niet goed samenwerken, mogelijk door medische oorzaken. Wij helpen ouderen, in samenwerking met de artsen, verzorgenden en familie en vrienden, om via gerichte oefeningen beter en veiliger te leren slikken.
Daarvoor is een goede samenwerking tussen de cliënt en zijn/haar omgeving, de orthodontist en de logopedist van belang. Het is dan ook erg stimulerend als iedereen gemotiveerd werkt aan verbetering van de mondfuncties en er zichtbaar effect is!